Na powodzenie działań ratowniczo-gaśniczych wpływa skuteczna, dobrze zorganizowana łączność. Pozwala ona na sprawne alarmowanie, wczesne przekazywanie ważnych informacji jadącym do akcji zastępom i sekcjom straży pożarnych i wreszcie służy porozumiewaniu się strażaków pracujących na różnych stanowiskach na terenie akcji.

Zgodnie z definicją łączność to zespół przedsięwzięć organizacyjno- technicznych zapewniających szybki przepływ informacji pomiędzy ratownikami. Ze względu na rodzaj środka przekazu informacji łączność można podzielić na:

• radiową,

• przewodową,

• sygnalizacyjną.

Bez właściwie zorganizowanej łączności, która powinna zapewnić alarmowanie, dowodzenie i współdziałanie, dowódca w wielu przypadkach nie byłby w stanie prawidłowo kierować akcją. W obecnych czasach łączność sygnalizacyjna i przewodowa wypierana jest niemal powszechnie przez łączność radiową. Obok Państwowej Straży Pożarnej działa coraz więcej ochotniczych straży pożarnych wyposażonych w radiotelefony samochodowe i nasobne. Łączność ta jest bardzo wygodna: nie wymaga kontaktu wzrokowego, nie wymaga także niewygodnych do rozprowadzania połączeń przewodowych. Możliwość wykorzystania różnych częstotliwości fal radiowych pozwala na organizowanie kilku rodzajów łączności równocześnie. Trzeba jednak powiedzieć, że łączność radiowa jest także ograniczona w swoich możliwościach zasięgiem nadawania i odbioru. Fale ultrakrótkie rozchodzą się prostoliniowo, l więc nie omijają przeszkód v ukształtowaniu terenu, nie odbijają się również od jonosfery. Dlatego też zasięg fal ultrakrótkich zależy od wysokości umieszczenia anteny nadawczej i odbiorczej. Wprawdzie dla fal ultrakrótkich przeszkodą są także budynki, których nie mogą przeniknąć, ominąć, ale mogą się od budynków odbić. Wraz z oddalaniem się od anteny nadawczej fale słabną, dlatego zasięg dla fal ultrakrótkich nie przekracza kilkudziesięciu kilometrów. Mają te fale jednak poważną zaletę. Są mało wrażliwe na zakłócenia od wyładowań atmosferycznych i urządzeń elektrycznych. Dlatego też możliwe jest odebranie nawet słabych sygnałów.

Posługiwanie się urządzeniami łączności radiowej UKF wymaga stosowania się do jednolitych przepisów obozujących wszystkie jednostki, w tym ochotnicze straże pożarne), które otrzymały zezwolenie na użytkowanie sprzętu radiowego pracującego w paśmie częstotliwości Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ochotnicza straż pożarna, która używa radiotelefon powinna:

• znać przepisy i zasady prowadzenia korespondencji radiowej,

• mieć ważne zezwolenie,

• znać zasady obsługi urządzenia radiowego,

• dysponować aktualnymi danymi radiowymi.

Dane radiowe - są to dokumenty umożliwiające prowadzenie łączności z określonymi korespondentami danej sieci. W dokumentach tych zawarte powinny być podstawowe elementy takie jak:

• wytyczne określające sposób organizacji łączności radiowej,

• obowiązujące sygnały radiowe,

• numer kanału pracy (częstotliwość),

• kryptonim stacji głównej oraz kryptonimy korespondentów danej sieci radiowej.

Dane radiowe są dokumentami poufnymi zastrzeżonymi "do użytku służbowego". Sieć radiową tworzą co najmniej trzy stacje pracujące na wspólnych danych radiowych. Kierunek radiowy jest to sposób organizacji łączności pomiędzy dwoma stacjami, które pracują na wspólnych danych radiowych.

Dla zachowania sprawności systemu łączności, który powinien ułatwiać prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych, niezbędne jest przestrzeganie zasad prowadzenia korespondencji. Najważniejsze z nich to:

• Podczas prowadzenia korespondencji należy kierować się zasadą: "minimum czasu nadawania - maksimum treści".

• Wymieniając korespondencję w warunkach słabej słyszalności trzeba najważniejsze hasła powtarzać dwa razy, a nawet stosować zgłoskowanie.

• W czasie prowadzenia korespondencji stosuje się formę zwracania do korespondentów: "Ty".

• Nie należy, nawet w przypadku przekazywania informacji o charakterze jawnym, używać stopni służbowych i nazwisk osób funkcyjnych. Do określenia osób służą specjalne kody.

• Podstawowym rodzajem pracy w sieciach radiowych jest prowadzenie nasłuchu.

Nadawanie ma miejsce w przypadku:

• potrzeby wywołania korespondenta i przekazania informacji,

• zgłoszenia się na wywołanie korespondenta w celu odebrania informacji.

Aby wywołać korespondenta, należy nadać:

• kryptonim korespondenta - 1 raz

• zwrot "TU" - 1 raz

• kryptonim własny - 1 raz

• zwrot "ODBIÓR" - 1 raz

Zabrzmi to następująco: "459-45" tu "459-11" odbiór. Jeśli korespondent nie zgłosi się, treść wywołania należy powtórzyć, jednak nie więcej niż dwa razy. Ponowne wywoływanie powinno się rozpocząć po upływie kilku minut. W przypadku braku odbioru przy ponownym wywoływaniu, trzeba starać się wywołać korespondenta za pomocą innej stacji. Na przykład: "459-49" tu "459-11" wywołaj dla mnie "459-45"-odbiór. Jeśli nasza stacja jest wywoływana przez inną stację, strażak obsługujący ją zgłasza się następująco: Tu "459-11"-odbiór. W przypadku wywoływania stacji przez kilku korespondentów, zgłoszenie się polega na podaniu:

• zwrotu "TU" - 1 raz

• kryptonimu własnej stacji - 1 raz,

• zwrotu "zgłaszam się dla" - 1 raz,

• kryptonimu jednej z wywoływanych stacji -1 raz.

Zabrzmi to następująco: Tu "459-11" zgłaszam się dla "459-45" - odbiór. Aby przekazać treść korespondencji, należy podać:

• kryptonim stacji korespondenta -1raz

• zwrot "TU" - 1 raz

• kryptonim własnej stacji - 1 raz

• treść korespondencji - 1 raz

• zwrot "odbiór" - 1 raz

Korespondencja będzie miała przykładowo treść: "459-45" tu "459-11" jestem na miejscu akcji, udaję się na rozpoznanie - odbiór.

Potwierdzenie przyjęcia korespondencji polega na nadaniu:

• zwrotu "TU" - 1 raz

• kryptonimu własnej stacji - 1 raz

• zwrotu "zrozumiałem" - 1 raz

• zwrotu "odbiór" - 1 raz

Na przykład: Tu "459-11" zrozumiałem - odbiór.

W razie niezrozumienia treści informacji należy użyć zwrotów; "powtórz" lub "nie zrozumiałem". Będzie to brzmieć: Tu "459-11" powtórz - odbiór. Jeśli zamierzamy zakończyć całkowicie korespondencję, możemy użyć w miejsce zwrotu "odbiór" zwrotu "koniec" lub "bez odbioru".