Poradnik strażaka - Przyczyny pożarów

Przyczyny powstawania pożarów mogą być różne, do najczęściej spotykanych zalicza się:

Przejawy nieostrożności to:

• porzucanie nie wygaszonych papierosów i zapałek w otoczeniu materiałów palnych,

• palenie tytoniu w miejscach podatnych na zapalenie i wybuch,

• stosowanie ognia w otoczeniu par cieczy i gazów palnych,

• palenie ogniska bez zachowania wymaganych zasad bezpieczeństwa przeciwpożarowego,

• wypalanie traw i pozostałości po uprawach rolnych,

• nieostrożne obchodzenie się ze świecami, lampami naftowymi itp.

• stosowanie płynów łatwo zapalnych do zmywania różnego rodzaju nieczystości (zmywanie podłóg),

• pranie odzieży w benzynie lub innym rozpuszczalniku,

• rozpalanie pieców przy użyciu cieczy łatwo zapalnej,

• nieostrożne przelewanie cieczy łatwo zapalnej np. w pob1iżu źródła ognia i promieniowania cieplnego,

• niewłaściwe posługiwanie się substancjami pirotechnicznymi (sztuczne ognie).

• niewłaściwe przygotowanie stanowiska pracy do prowadzenia prac spawalniczych, a w tym nieprzestrzeganie reżimu przewidzianego w instrukcji,

• brak właściwego nadzoru nad procesem spawalniczym,

• prowadzenie prac remontowo - budowlanych z użyciem ognia w pobliżu materiałów palnych.

• nieprawidłowo dobrana lub wykonana instalacja elektryczna,

• przeciążenie instalacji elektrycznej,

• wady i uszkodzenia instalacji jak i urządzeń,

• nie usuwanie wad mających wpływ na awarie w instalacji elektrycznej,

• eksploatacja prowizorycznych urządzeń elektrycznych np. tzw. „kablówek” z drutu aluminiowego podatnego na złamania,

• eksploatacja punktów świet1nych (żarówek) w bliskiej odległości od materiału palnego,

• samowolna, niefachowa naprawa instalacji i urządzeń,

• naprawa bezpieczników drutem,

• stosowanie palnych osłon na punkty świet1ne,

• zewnętrzne mechaniczne uszkodzenia instalacji.

• eksploatacja elektrycznych urządzeń grzewczych niesprawnych technicznie lub wykonanych prowizorycznie (samodzielnie),

• pozostawienie bez dozoru przenośnych urządzeń grzejnych takich jak grzałki, czajniki, grzejniki, że1azka itp.,

• eksploatacja urządzenia grzejnego bez odpowiedniego zabezpieczenia na palnym podłożu lub w pobliżu materiału palnego.

• niewłaściwy dobór oraz stan techniczny urządzenia ogrzewczego (pęknięcia, nieszcze1ności, niewłaściwe podłączenia rur dymowych),

• nie zachowanie wymaganej odległości urządzenia ogrzewczego od materiału palnego,

• wysypywanie żaru piecowego (szlaki) w miejscu narażonym na zapalenie,

• uszkodzenia kominów, palenisk, przewodów dymowych i spalinowych,

• występowanie (wbudowanie) palnych elementów konstrukcyjnych (drewnianych) w kominie,

• niewłaściwa obsługa urządzeń i instalacji na gaz propan - butan w butlach, (od1egłość od źródeł ciepła, nieszczelności itp.),

• suszenie lub przechowywanie materiałów palnych jak odzież, surowce, paliwo w bliskim sąsiedztwie źródeł ognia i ciepła,

• zbyt intensywne palenie w palenisku powodujące wydobywanie się iskier z komina lub zapalenie sadzy,

• brak nadzoru nad piecami w czasie palenia w nich.

• nieprawidłowy dobór konstrukcyjny urządzenia mechanicznego np. powodującego stałe tarcie, a za tym nagrzewanie się lub iskrzenie,

• brak konserwacji urządzeń np. łożysk powodujących nagrzanie materiału przyległego,

• pozostawienie maszyn i urządzeń lub aparatury w czasie pracy bez opieki i fachowego nadzoru,

• brak konserwacji instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.

• niewłaściwy dobór urządzeń i instalacji (wytrzymałość, średnica, ciśnienie itp.),

• niewłaściwe dozowanie cieczy łatwo zapalnej w urządzeniu,

• nadmierne podgrzewanie pojemników z płynami łatwo zapalnymi,

• pozostawienie bez dozoru pracujących urządzeń technologicznych,

• przekraczanie reżimu technologicznego takich jak temperatura, ciśnienie, dozowanie itp.,

• meszcze1ności aparatury i urządzeń powodujących wyciek cieczy itp.,

• samodzielne usuwanie automatyki sterowania i kontroli urządzenia.

• niewłaściwe składowanie materiałów i surowców mogących wchodzić z sobą w reakcje chemiczne, bądź też reagujących na ciepło, światło, wilgoć itp.,

• przechowywanie materiałów palnych (cieczy) w nieszczelnych naczyniach bądź podatnych na stłuczenia.

Samozapalenie powstaje na skutek zachodzących procesów biochemicznych w materiale podatnym na takie czynniki. Proces ten powoduje samoogrzewanie i w konsekwencji często prowadzi do samozapalenia. Samozapaleniu ulegają materiały zaolejone np. zbite w skrzyni czyściwo, materiały wilgotne takie jak węgiel, siano, pasza, nawozy sztuczne niewłaściwie składowane.

Wyładowania e1ektryczności dzie1i się na:

• wyładowania atmosferyczne (pioruny),

• wyładowania e1ektrycmości statycznej.

Wyładowania atmosferyczne mogą powodować ofiary w ludziach. Na wyładowania tego typu najbardziej narażone są wysokie obiekty i odosobnione drzewa. Powstałym wskutek wyładowań atmosferycznych pożarom można zapobiegać tylko zakładając właściwie wykonane instalacje odgromowe czyli piorunochronne.

Elektryczność statyczna polega na powstawaniu ładunków elektrycznych na częściach maszyn, instalacjach, pasach transmisyjnych itp. miejscach, gdzie następuje stykanie się i rozdzielanie różnych ciał, tarcie, przelewanie, przewijanie, chodzenie w gumowym obuwiu itp. Zjawiska powyższe mogą powodować powstawanie iskier. Zapobiegać temu można poprzez uziemianie różnego rodzaju maszyn, zbiorników i instalacji.

Najczęściej podpalenia powstają na tle:

• zazdrości lub konkurencji,

• chęci ukrycia nadużyć finansowych,

• zatarcia śladów przestępstwa,

• otrzymania zysku z tytułu odszkodowania,

• choroby psychicznej itp.

Do tej grupy przyczyn powstawania pożarów zalicza się między innymi:

• iskry wydobywające się z parowozu lub urządzenia szlifierskiego,

• magazynowanie materiałów palnych w pobliżu budynków,

• stosowanie iskrzących urządzeń i obuwia w pomieszczeniach zawierających stężenia gazów lub płynów wybuchowych,

• otwieranie beczek z rozpuszczalnikiem przy użyciu iskrzących narzędzi,

• nie oczyszczanie w przewidzianych terminach przewodów dymowych i spalinowych itp

Opracowano na podstawie "ABC Strażaka Ochotnika", Gdańsk 1996